Milletlerarası ilişkilerin gerekliliği ve karmaşık yapısından dolayı milletlerarası örgütlere tarih boyunca ihtiyaç duyulmuştur.Tarihte ilk milletlerarası örgüt 1.Dünya Savaşından sonra çıkan Milletler Cemiyeti olmuştur. Bu milletlerarası örgütün kuvvet kullanımı yasaklanmayıp bir takım şartlara bağlanmıştı.Bu ise örgütün en zayıf noktası olup etkili olmasına engel olmuştur ve nitekim 2.Dünya savaşına da engel olamamıştır. Milletler cemiyeti savaşa engel olamasa bile evrensel nitelikteki uluslararası bir örgütün kurulması gerektiği fikrini oluşturmuştur.2.Dünyan savaşından sonra yeni bir örgüt kurmak için çalışmalara başlanıldı.Bu konuda ilk adımı ABD başkanı Rooselvelt ile İngiltere Churchil’in 14 Ağustos 1941’de yayımladıkları Atlantik Bildiriyle atılmıştır. Bu bildiride Birleşmiş milletlerin kurulmasıyla ilgili resmi çalışmalar başlatıldı.Bu konuda ikinci adım 1 Ocak 1942’de 26 devletin Washinton’da imzaladıkları Birleşmiş Milletler Bildirisi olmuştur.Her iki bildiride de savaştan sonra yeni bir dünya örgütünün kurulması gerektiğinin üzerinde durulmuştur.Bu konuda kesin karar ise ABD,Çin,Sovyetler birliği ve İngiltere arasında imzalanan Moskova antlaşması olmuştur. Daha sonra bu dört devlet Dumborton Oaks projesini yayımladılar. Bu proje kapsamında bir araya gelen devletler bu örgütün hem güvenlik meseleleriyle hem de ekonomik ve sosyal konularla ilgilenmesine karar verdiler. Bu toplantıda oylama sistemi üzerinde uzlaşmaya varılamadı ancak daha sonra Stalin,Churchill ve Roosvelt arasında yapılan Yalta konferansıyla beş büyüklere veto hakkı tanınarak oylama sistemi de karara bağlanmştır.San Francisco konferasında BM anayasası hazırlanmış Türkiye de bu konferansta bulunup kurucu üye olmuştur.Antlaşma 24 Ekim 1945’de yürürlüğe girmiş. Türkiye de antlaşmaya 15 Ağustos 1945 yılında taraf olmuştur.BM kurulduğunda Milletler Cemiyeti kaldırılmamıştı.Bunun üzerine BM 19 Nisan 1946 tarihinden itibaren feshedilmiş olduğuna karar verdi.BM antlaşması 111 madde olup 19 bölüme ayrılmıştır. Örgütün üyeleri asli üyeler ve sonradan kabul edilen üyelerdir.Asli üyeler San Francisco konferansına katılıp BM antlaşmaşını imzalayan 51 ülkedir.Sonradan katılan ülkeler için BM’nin aradığı bazı şartlar vardır bu şartlar ;barışsever olmak,antlaşmadaki yükümlülükleri kabul etmek ve bu yükümlülükleri yerine getirebilecek yetenekte olmak. Başvuruda bulunan devletler için güvenlik konseyinin tavsiyesinin olumlu olması üzerine genel kurul tarafından karar verilir.Güvenlik konseyinin hiçbir sürekli üyesinin olumsuz oy vermemesi koşuluyla en az 9 olumlu oyundan sonra, genel kurulun 2/3 oyçokluğu ile karar vermesi sonucu bu devlet örgüte dahil olur. BM’de örgüte üyelik ve örgütten çıkmada söz konusudur.Genel kurulun hakkında önleyici yada zorlayıcı nitelikte kararlar aldığı herhangi bir üye devletin üyeliği güvenlik konseyinin tavsiyesi ve genel kurulun 2/3 oyçokluğuyla alınan kararla askıya alınabilir.Üyelikten çıkarma ise; BM öngörülen koşulları sürekli çiğneyen devletlere karşı güvenlik konseyinin tavsiyesi ve genel kurulun 2/3 oyçokluğula üyelikten çıkarılır.Ancak BM antlaşmasında üyelikten devletlerin çıkması ile ilgili herhangi madde yoktur.
BM’ler örgütünün organları ise ;
Genel kurul: BM’nin tüm üyelerinden oluşur.Herbiri bir oy hakkına sahiptir.Kural olarak güvenlik konseyi kararları tavsiye niteliğindedir.Kararlar oy çokluğu ile alınmaktadır.Ancak önemli sorunlarda hazır bulunan ve oy veren üyelerin 2/3’nün oyu gerekiyor.Genel kurul yılda bir olağan toplantı yapar gerekli durumlarda olağanüstü toplantıları da olur.
Güvenlik konseyi ise 15 üyeden oluşur.Bunlardan beşi (ABD,Rusya,İngiltere,
Vesayet konseyi vesayet altındaki ülke idarelerini denetler ancak günümüzde vesayet
Milletlerarası Adalet Divanı birleşmiş milletlere üye olan bu divana da taraf olur. Burada yargıçlar dokuz yıl için seçilirler süresi sona eren yargıç tekrar seçilebilir. Her üç yılda bir divanın üçte biri yenilenir.Divan sorunlara kendiliğinden bakmaz ve alınan divan kararları kesindir. Resmi dili Fransızca ve İngilizcedir.
Genel Sekreterlik kordinasyonu sağlar ve örgütün çalışmaları hakkında Genel kurula yıllık raporlar verir.Genel sekreterlik fikrince milletlerarası barış ve güvenliğin muhafazasını tehlikeye koyabılecek her hususta Güvenlik konseyinin dikkatını çekebilir.Bm’ler örgütü önemli bir örgüt olup örgütün varoluş sebebi barışı korumak uluslar arası topluma huzur ve güven sağlamak.BM’ler örgütü dünyadaki barışa önemli katkılar sağlar.Tüm dünyanın barışı huzuru ve güvenliği için bu tür örgütlere ihtiyacı vardır.Bu örgütler savaşsız ve huzur dolu bir dünyanın meydana gelmesinde önemli katkıya sahipler.Türkiye’nin de üye olduğu bu örgüt gibi barış yanlısı daha fazla örgütün kurulması gerekiyor.
Yararlanılan Kişiler:
Prof.Dr.Enver Bozkurt
Doç.Dr.M.Akif Kütükçü
Yrd.Doç.Dr.Yasin Poyraz