- Nihad Sami Banarlı
Geniş ününü mizah ve siyasal yergi yazılarıyla sağlayan Refik Halid’in mizah yazıları gibi hikâyeleri de edebiyatımızın bu alanında bir aşama olmuştur. O zamana kadar İstanbul sınırları
dışına çıkamayan Türk hikâyesini Anadolu’ya yöneltmekle hikâyeciliğimize yeni bir ufuk açmış, yeni bir soluk getirmiştir.
- Cevdet Kudret, Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman
Refik Halid’in anlattığı olaylar bütünüyle yaşadığı dönemin olaylarıdır. Memleket Hikâyeleri ile Gurbet Hikâyeleri’nde canlandırılan kişilerin çoğu adeta canlıdır. Bütün bu yönleriyle Halide Edip onun “yalnız Türk edebiyatının değil, Rus ve Amerikan edebiyatlarından sonra, hikâyecilikte cihan ölçüsünde ön planda bir yer işgal edebilecek bir hikâyecimiz” olduğunu belirtir.
- Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi
Refik Halid Karay:1888 yılında İstanbul Beylerbeyi'nde doğan Refik Halid Karay, Galatasaray Sultanisi ve Mekteb-i Hukuk'ta eğitim görmüş, Meşrutiyet sıralarında gazeteciliğe başlamıştır. Kısa sürede üne kavuşmuş, Fecri Ati edebiyat topluluğunun kurucularından olmuştur. "Kirpi" takma adıyla yazdığı taşlamaları ve siyasal yazıları sonucu dönemin hükümetince Anadolu'ya beş yıl sürgüne gönderilmiş, İstanbul'a döndükten sonra Robert Kolej'de öğretmenlik, Sabah gazetesi başyazarlığı, Posta - Telgraf Genel Müdürlüğü yapmış ve bu süreçte Aydede mizah dergisini çıkarmıştır. 1965 yılında İstanbul'da ölen Refik Halid Karay muhalif kaleminin keskinliği, renkli anlatımı, tasvir gücü ve yaratıcılığıyla Türk edebiyatının en güçlü kalemlerinden biridir. Eserleri: İki Cisimli Kadın, Sonuncu Kadeh, Yezidin Kızı, 2000 Yılın Sevgilisi, Yüzen Bahçe, Yerini Seven Fidan, Çete, Nilgün, Kadınlar Tekkesi, Memleket Hikâyeleri, Gurbet Hikâyeleri, Üç Nesil Üç Hayat, Dişi Örümcek, Dört Yapraklı Yonca, Sürgün, Ayın Ondördü, Guguklu Saat, Bir Avuç Saçma, Bir İçim Su, Bugünün Saraylısı, Deli, İstanbul'un Bir Yüzü, Karlı Dağdaki Ateş, Bu, Bizim Hayatımız, Ekmek Elden, Su Gölden, İlk Adım, Minelbab İlelmihrab, Ay Peşinde, Kirpinin Dedikleri, Tanrıya Şikayet, Sakın Aldanma İnanma Kanma Tanıdıklarım, Makyajlı Kadın, Bir Ömür Boyunca