Bir yerleşim birimini en küçüğünü dahi tanımak için genellemeler yapmamız gerekmekle birlikte asıl önemli olan o birimin ruhunu yansıtabilmektir.
KATALONYA’NIN GENEL ÖZELLİKLERİ:
İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan,17 özerk yönetimden biridir. Şu andaki Başbakan’ı Arthur Mas i Gavarro. Yüz ölçümü:32.114 km’dir. Nüfusu 2006 sayımına göre 7.135.00’dir. İspanya’nın kuzeydoğusu boyunca ilerleyip bir kolu Fransa; Sardunya ve Sicilya’da son bulur. 2003 Katalan Hükümeti verilerine göre 2.2 milyon kişi Katalan dilini ullanmaktadır.Bu nüfusun 1.2 milyonu büyük yerleşim birimlerinde oturmaktadır. Katalanca’ya ait ilk yazılı kaynakların tarihi 1131’dir. 1907 tarihinde kurulan The İnstitute d Estudis ilk yazılı gramer kurallarını belirlemiş ve sözlüğü düzenlemiştir. 1913-1916 yıllarında Sözlük yayınlanmış,1960’larda yeniden düzenlenmiştir.
Bölge turizm, ticaret ve endüstriyel anlamda İspanya’nın en gelişmiş bölgesidir. Büyük özel ve yatırım bankaları hep bu bölgede konuşlandırılmıştır. En büyük şehirleri Barcelona, Badalona, Sabadell ve Terassa’dır. 2006 da yapılan son referandumdan sonra Avrupa’nın en özerk bölgesidir
Aragon Krallığı’nın bir parçası olarak Katalanya 13.yüzyılda bile köklü bir denizcilik ve ticaret merkezi idi. The Corts (parlamenterler) kilise yetkilileri, tüccar kökenli aileler, zanaatkarlar yönetimde oldukça etkindiler ve Kral’ın egemenliğini sınırlıyorlardı. Dışarıdan ilk tehlike 1714’de Barcelona’yı Burbonlar ele geçirince oluştu. Kurtuluşu hala her Eylül’ün 11’in de kutlarlar.
13.yüzyılda Katalanlar merkezi güçlerini Valencia’ya, Balearic Adalarına oradan 14.yüzyılda Sardunya ve Sicilya’ ya dek sürdürdü. 1516’dan Aragon ve Kastil Krallıkları birleşene dek, Katalan dilinin gelişimi yavaşladı.Politik kurumları kapatıldı. Prens Philip hakimiyetinde İspanyolca daha da egemenleştirildi.
19 yüzyılın ikinci yarısında ise Katalonya endüstriyel gelişmesini hızlandırarak tüm kurumlarını yeniden güçlendirdi. İkinci Cumhuriyet döneminde 1931 yılında çok kısa süren bir özerklik dönemi yaşadı. Ancak İç Savaş döneminde Franco’nun faşist askerlerinin karşısında Cumhuriyetçilerin yanında yer aldı.
Picasso Guernica tablosunu yapmadan önce Katalanya’da resim öğrenimi gördü. Bu eseri siz mi yaptınz diyen fasişt generale ‘Hayır bu sizin eseriniz’ diyebilme cesaretini göstermiştir.
1939’da Fraznco kanlı iktidarını kurunca en çok Katalanya bu idareden zulüm gördü. O güne dek özgür olan dil yasaklandı, politik partiler kapatıldı, ekonomik abluka uygulandı hatta o dönem Katalan halkının mücadelesini sahada Real Madrid’e karşı sürdüren Barça futbol takımının başkanı ve bir kalecisi bile öldürüldü.
1950 yılında bu baskı biraz olsun hafifledi ise de asıl özgürlük 1979 da sağ kesimin tüm ‘Balkanlar gibi oluruz’ tehdidine karşın sosyalist hükümetin Katalanları desteklemesi ve yeni bir özgürlük statüsü tanınması ile geldi. Bunu yeterli görmeyen Katalanlar2006’da anadilde eğitim hakkı, kendi parlemantosunu oluşturma hakkı gibi daha Geniş haklar için referanduma gitti ve %74 evet oyu ile nihai amacına barışcıl yollardan ulaştı. Daha zengin ve göçer bir ruha sahip olan Katalanlar Basklılar kadar köktenci ayrılıkçı ve terörist yöntemlere başvurmadılar.
ÜLKENİN DEVRİMCİ RUHU
Değişik tarih düşünürleri tarihin ne olduğu hususunda değişik görüşler bildirmişlerdir. Örneğin Philip Guedella; “Tarihin kendisini, tarihçilerin de birbirini tekrar ettiğini” ileri sürer. OysaTocqueville; “Tarih birkaç hakiki resimle çok sayıda kopyanın bulunduğu bir galerdir.” demiştir. Thomas Carlyle; “Tarih söylentilerin damıtılmasıdır.” der. Biz ise Katalan tarihini ancak onu oluşturan halkın özgür göçebe ruhu ile anlatabiliriz. Öyle bir halk ki 8 ayrı gazeteyi kendi anadilinde çıkaran ta 1960’larda özgür televizyon kurumunu oluşturan ve bir futbol takımından çok fazlasını ‘Mes que un club’ ta 1899’larda kurulan Barcelona kentinin ruhunu yansıtan marşı ‘El cante Barcelona ya da daha samimi bir dille Barçaya sahip olan takım Camp Nou da 1928’den beri la liga’dan hiç düşmeyen üç takımdan biridir. Franco’nun takımı kibirli Real Madrid’e kök söktüren Guadiola, Havi, İniesta gibi La Marsa da altyapıdan yetişen öz evlatları ile şampiyonluktan şampiyonluğa koşturan Barça…
Ha bir de unutmadan ekleyelim Katalanlar İspanya’nın pek benimsediği boğa güreşini yasaklayıverdiler en son…